T.C Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan seyahat için sağlık önerileri bu yazıda okuyabilirsiniz.

İçerik:

1. Seyahatinizde uymanız gereken genel sağlık kuralları
2. Hamilelikle ilgili seyahat uyarıları
3. Çocuklu aileler için seyahat sağlığı
4. Gemi yolculuğu yapanlar için sağlık önerileri

Uluslararası yolculuklarla ilgili riskler yolcunun özelliklerine (yaş, cinsiyet, sağlık durumu vs.) ve yolculuğun özelliğine (güzergah, amaç, süresi vs.) göre değişir. Uygun koruyucu tedbirler ve özel önlemler, kötü sağlık sonuçlarının risklerini gerçekten düşürmektedir. Bu konuda yetişmiş tıp uzmanları birçok konuda yardımcı olmakta ve nasihatlerde bulunmaktadır ancak bilgi almak, ilgili riskleri kavramak ve yolculuk için gerekli önlemleri almak seyahat edecek kişinin kendi sorumluluğundadır.

Seyahatinizde uymanız gereken genel sağlık kuralları: 

•    Tatile çıkmadan önce gidilecek bölgeye özgü koşulları öğrenmenin ve alınması gereken sağlık tedbirleri hakkında bilgilenmenin sağlıklı bir tatil geçirmek için büyük önem taşıdığını unutmayın.
•    Aşağıdaki sağlık kontrollerinden geçin:
•    Kalış süresine göre ilaç reçetesi temin ediniz ve doktorunuzdan uygun bir sağlık çantası oluşturma ile ilgili tavsiyeler alın,
•    Diş kontrolünü yaptırın,
•    Gözlük kullanıyorsanız yedek gözlük alın,
•    Bazı özel koşullara bağlı diğer kontroller (ör. Hamilelik, şeker hastalığı).
•    İçmek için güvenli olmayan suları mutlaka kaynatın.
•    Musluk suyunun uygun şekilde klorlanmadığı veya hijyen ve sağlık şartlarının kötü olduğu bölgelerde, kaynatılmış su ile hazırlanan çay ve kahve gibi içecekler, kutulanmış veya şişelenmiş, ağzı kapalı ve mümkünse pastörize edilmiş meşrubatı tercih edin. Musluk suyu, doğal kaynak suyu ve hangi suyla yapıldığını bilmediğiniz buzlu içecekleri içmeyin. Eğer mutlaka içmek zorunda kalacağınızı düşünüyorsanız filtre veya iyot tabletleri kullanın.
•    Suyun bulaşık olabileceği yerlerde, buzun da bulaşık olabileceğini göz önüne alarak, içeceklere koymayın.
•    Ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkayın.
•    İçecek kutusu veya şişelerinin dış kısmındaki su bulaşık olabilir. Bu yüzden ıslak kutu ve şişeleri açmadan önce kurulayınız ve içerken ağza doğrudan temas edecek yüzeyi öncelikle silerek temizleyin
•    Suyun bulaşık olabileceği yerlerde, dişlerinizi musluk suyu ile fırçalamayın
•    Tazeliğinden ve kaynadığından emin olmadığınız gıdaları yemeyin
•    Çiğ veya iyi pişmemiş tüm yiyecekler bulaşık olma riski taşır. Bunları yemekten kaçının.
•    Özellikle hijyen ve sağlık şartlarının yetersiz olduğu bölgelerde salata, pişmemiş sebze, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri gibi yiyecek ve içeceklerden kaçınınız. Pişirilmiş ve hala sıcak olarak servis edilen yiyecekleri veya kendinizin soymuş olduğu kabuklu meyveleri yemeye özen gösterin
•    Sokakta satılan yiyecek ve içeceklerin tüketiminin hastalık riskini fazlasıyla arttıracağını unutmayın. Unutulmaması gereken kural: "Kaynatın, pişirin, soyun veya unutun gitsin. (Boil it, bake it, peel it or forget it.)"
•    Bebekler için en güvenilir besin kaynağı anne sütüdür. Bebek memeden kesilmişse, kaynatılmış su ile hazırlanmış mama ile besleyin
•    Ambalajlı olarak satılan tüm gıdaların son kullanma tarihlerine dikkat edin
•    Cinsel temastan kaçının
•    Şüpheli durumlarda (meni, vajinal akıntılar ve kan gibi vücut sıvılarıyla teması önlemek için) mutlaka prezervatif (kaput, kondom) kullanın
•    Herhangi bir nedenle sağlık kuruluşuna başvurmanız durumunda sizin için kullanılan iğnelerin tek kullanımlık (disposable) ve aletlerin steril olmasına dikkat edin
•    Haşerelere karşı gerekli önlemleri alın. Sinek kovucu spreyler kullanmak, gece yatarken cibinlikle yatmak faydalı olacaktır
•    Temizliği şüpheli sularda yüzmek veya bu sularla temas etmek çeşitli hastalıklara yol açabileceğinden temizliğinden emin olmadığınız havuz ve deniz sularında kesinlikle yüzmeyin.
•    Özellikle kedi, köpek, maymun gibi hayvanlarla temastan kaçının ve ısırılmanız ya da yaralanmanız halinde hemen tıbbi otoritelere başvurun
•    Tatlı sularda yüzmekten kaçının. Tuzlu sular, her zaman daha güvenlidir
•    Mantar ve parazit enfeksiyonlarından korunmak için ayaklarınızı temiz ve kuru tutun
•    Aşağıdaki durumlara ilişkin kazalara karşı tedbirli olun:
•    Trafik (gitmeden önce kan grubunuzu gösteren bir kart edinin),
•    Hayvanlar (yılanlar ve kuduz köpeklere dikkat edin),
•    Alerjiler (bir sağlık uyarısı bilekliği takın),
•    Güneş (güneş gözlüğü ve güneş losyonu bulundurun)
•    Kapsamlı bir yurtdışı sağlık sigortasına kayıt olma (ör. Kaza, hastalık, sağlık durumu yüzünden ülkeye geri dönme)

Hamilelik ve Seyahat

Problemli olmayan gebeliklerde doktora da danışılarak gebeliğin 14. ~ 28. haftaları arası güvenle seyahat edilebilir.

Sağlık kontrolü

Gezi planı hamilelik göz önünde bulundurularak ve hekime danışılarak yapılmalıdır.Hekim tarafından önerilen ilaçları ve vitaminleri , reçeteleriyle birlikte yanınızda bulundurmalısınız.Seyahat sırasında gerekli olduğu veya acil durumda yardım alabileceğiniz yerlerin (ambulans,hastane,doktor) koşullarını , doktorunuzla birlikte değerlendirerek, adres ve telefon numaralarını önceden tesbit etmelisiniz.Kan grubunuzu varsa özel durumunuzu (allerji v.b.),doktorunuzun adı ve telefon numarasını içeren bilgileri bir karta yazıp pasaportunuzun içinde veya cüzdanınızda bulundurmalısınız.

Hamilelikle ilgili seyahat uyarıları

Sıcak iklimi olan yerlerde metabolizmanın zaten hızlanmış olması sebebiyle rahat edilemeyebilir.Yüksek rakımlı bölgelerde oksijen düzeyine adaptasyon nedeniyle sıkıntı olabilir.3658 m’nin üzerindeki yüksek yerlere seyahat önerilmez.İdrarınızı tutmamalısınız,idrar yolu enfeksiyonu oluşabilirDekompresyon sendromu nedeniyle gebeler tüplü dalıştan kaçınmalıdır.

Hava Yolculuğu

Ticari uçuşlar anne ve fetüs için normalde güvenlidir. Ancak, hamileliğin son ayı ve doğumdan sonraki 7 güne kadar hava seyahati önerilmemektedir. Birçok havayolu şirketi hamile kadınların uçağa kabul edilmesini kısıtlamaktadır. Komplike olmayan hamilelikler için genel kriterler şunlardır: Tek ceninli gebelikler için, 36. haftaya kadar uzun mesafeli uçuş, Birden çok ceninli gebelikler için, 32. haftaya kadar uzun mesafeli uçuş. Gebeliğin 28. haftasından sonar; sağlıklı olma durumu, normal gebelik ve beklenen doğum tarihini belirten, doktordan alınmış bir belge taşınmalıdır. Kalkış tarihini izleyen 4 hafta içinde doğumun gerçekleşmesi veya doğumda birtakım komplikasyonlar oluşması bekleniyorsa, bazı havayolu şirketleri sağlık durumunu belirten ,uçulabileceğine dair rapor alınmasını gerekli görebilir.Hamileyseniz ;rahat edebilmek için koridor tarafındaki koltukları tercih etmeniz hareket etmeniz ve koridorda dolaşabilmeniz açısından rahatlık sağlayacaktır.Uzun mesafeli uçuşlarda hamile kadınlar için az da olsa DVT(derin ven trombozu) riski vardır. Eğer uçakla seyahat ediyorsanız yeterli miktarda su içmeli ve düzenli olarak hareket etmelisiniz. Uzun mesafeli uçuşlar için bacak şişmelerini engelleyen uçuş çorapları (varis çorabı) alabilirsiniz. Ayağınıza uygun olan ve doğru türde çoraplar satın aldığınızdan emin olmalısınız. Yanlış giyilen çoraplar DVT riskini artırabileceğinden,doktorunuzla görüşerek önerisi doğrultusunda çoraplarınızı kullanmalısınız.

Seyahat Aşıları

Genel olarak aşılanmanın gerektiği ülkelere seyahat etmeniz tavsiye edilmez. Benzer şekilde anti-malarial tabletler hamile kadınlar için güvenli değildir. Bununla birlikte bu ülkelere seyahat etmeniz zorunlu ise doktorunuzla ve Seyahat Sağlığı Hekimi ile görüşerek aşılarınızla ve sıtma proflaksisi ile ilgili gebelerde uygulamaları öğrenmelisiniz.

Çocuklu Aileler için seyahat sağlığı

Çocuklarıyla seyahat eden ailelerin sayısı günümüzde önemli ölçüde artmıştır. Çocuklarla seyahat ederken sağlıkla ilgili riskler göz önünde bulundurulmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.

Aşılar

Seyahate çıkmadan once çocuğunuzun aşılarının tam olup olmadığını mutlaka çocuk doktorunuza veya aile hekiminize kontrol ettirmelisiniz.Eksik aşılar varsa tamamlatmalısınız.Yurtdışına çıkacaksanız; Seyahat Sağlığı Danışma Hattını (444 77 34) arayarak gideceğiniz ülke ile ilgili bilgi almalı,gerekiyorsa Seyahat Sağlığı Merkezinde çocuğunuzun seyahatle ilgili aşılarını da tamamlatmalısınız. Sıtma olan ülkeler gidecekseniz, Seyahat Sağlığı Hekimi tarafından çocuğunuza durumu değerlendirilip uygun bir reçete önerilecektir.

İshal ve sindirim sistemi hastalıkları ve hijyen

Seyahatle ilgili ensık görülen problemlerden biri ishalle seyreden gastrointestinal sistem hastalıklarıdır. Çocuk ve bebekler ellerini sık sık ağızlarına götürmeleri sebebiyle ishal , diğer gıda ve su kaynaklı hastalıklar yönünden risk altındadırlar.İshal olan çocuklar erişkinlere gore çok daha çabuk susuz kalıp dehidratasyon bulguları gösterebilirler,bu nedenle çocukların ishal olduğu durumlarda kaybedilen sıvıyı yerine koymak çok önemlidir.Bu amaçla doktorunuzdan bilgi alarak hafif durumlarada ORS paketlerinden yararlanabilirsiniz.Çocuklarda görülen turist ishalinin etyolojisi erişkinlerle benzerdir.
Bebeklerin anne sütüyle beslenmesi gıda ve su kaynaklı enfeksiyonları engellemek açısından önemlidir.
Açık hazır buzlar kullanılmamalı,mama hazırlanırken ve diş fırçalama sırasında kapalı sular kullanılmalıdır.Diş çıkarma sırasında kullanılan emzik ve diş halkalarının temizliğine dikkat edilmelidir.
Eller sık sık yıkanmalı su ve sabun bulunamadığı durumda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır.
Kullanılacaksa mutlaka pastörize süt temin edilmelidir.

Sivrisinek ve böcek ısırıkları

Sivrisinek ve böceklerden korunmak için cibinlik kullanılabilir.Mecbur kalınırsa çocukların kullanabileceği sivrisinek kovuculardan yararlanılabilir.(Okaliptus ve limon içeren ürünler 3 yaşın altında,DEET içeren ürünler 2 aylıktan küçük bebeklerde kullanılmaz.)Bu tür ürünler kullanılacaksa, sadece açıkta kalan vücut yüzeyine uygulanmalıdır.Bütünlüğü bozulmuş,yaralı veya tahriş olmuş cilt yüzeyine bu tür ürünler uygulanmamalıdır.Her gün uygulanan ürünün vücutta birkebileceği ve zaralı etkisinin ortaya çıkabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Çevresel faktörler

Askariasis,kancalı kurt,trichuriasis,strongyloidiasis dahil bazı parazitler toprakta bulunalabileceğinden ve çocuklar da sıklıkla toprakla ve kumla temas ettiklerinden dikkatli olunmalıdır;çocuklara ve gerekiyorsa bebeklere ayakkabıları giydirilmelidir.Islak giysiler nemli zeminlere serilmemeli,asılarak kurutulmalı,ortamda sivrisinek varsa larvaların giysilerde bulunmasını önlemek için, giysiler ütülenmelidir.

Hayvan ısırıkları ve kuduz

Çocukların sokak hayvanları ile teması engellenmelidir.Eğer ısırık oluştuysa,ısırılan yer sabunlu su ile yıkanıp en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Yarasaların da kuduz virüsünü bulaştırma riski olduğu varsayılır.

Hava yolculuğu

Bebek veya çocukların sağlık sorunları varsa hava yolculuğunda önce mutlaka doktorlarına danışılmalıdır. 7 gününü doldurmamış bebekler için hava seyahati tavsiye edilmemektedir. Kabindeki hava basıncı değişiklikleri bebeklere sıkıntı verebilir, böyle bir durumda, yutkunmayı uyarmak üzere bebek emzirilmeli ya da bebeğe emzik verilmelidir.Bebekler dehidratasyona karşı çocuklardan ve yetişkinlerden daha hassastır. Yolculuktan önce ve yolculukta yeterli düzeyde sıvı alımı sağlanmalıdır. Uzun süreli uçuşlarda ekstra sıvı (su veya seyreltilmiş meyve suyu) tedarik edilmelidir.

Genel önlemler

Güneş yanıklarını ve böcek ısırıklarını önlemek için,çocuklarda uzun kollu uzun paçalı rahat giysiler tercih edilmelidir.Gerekirse uzun çoraplar da kullanılmalıdır(zehirli otlara ve keneye karşı).Güneşin zararlı etkisinden korunmak için en az 30 SPF güneş koruyucu önerilmektedir.Sıvı kaybına karşı yeterli miktarda temiz su ve içecek taşınmalıdır.Çocukların seyahat çantasında; varsa kullandığı ilaçlar ve ağrı kesici ateş düşürücü ilaç,anthistaminik(allerjik durumlar için),ORS(oral rehidratasyon sıvısı, ishalde sıvı elektrolit kaybını yerine koymak için) paketleri,antibiyotikli ve düşük kortizonlu (doktorunuzun önereceği) kremler,uygun böcek kovucu ve güneş kremi, antiseptik mendil ,termometre bulunması önerilir.

Gemi yolculuğu yapanlar için sağlık önerileri

Günümüzde cruise ile seyahat etmeyi tercih edenlerin sayısı sürekli artmaktadır.Gemi ile yolculuk çok keyifli olmakla birlikte bazı sağlık risklerini göz önünde bulundurmak gerekmektedir.

Aşılar

Tur programınızı ve uğrayacağınız ülkeleri gözden geçirip, randevu alarak (444 77 34) Seyahat Sağlığı Merkezlerinde gerekli aşılarınızı olmalısınız.Gerekiyorsa Seyahat Sağlığı Hekiminiz size sıtma koruyucu tablet reçete edecektir.

Karşılaşılabilecek Sağlık Sorunları

Özellikle gemi yolculuklarında Norovirus kaynaklı bulantı ,kusma ve ishal salgınları bildirilmiştir.Bu sorunlardan kaçınmanın en kolay yolu sık el yıkamak ve alkol bazlı el dezenfektanlarından faydalanmaktır.Kıyılara yanaşıldığında suyla ve kirli besinlerle bulaşabilen hastalıklar sağlık riski oluşturabileceğinden su ve besin hijyenine dikkat edilmelidir. Solunum sistemi hastalıkları görülebilir.Bu tür yolculuk yapacaksanız Grip aşısı olmanızda fayda vardır.Sık sık elinizi yıkamanız korunmanıza yardımcı olacaktır.Deniz tutması da gemi yolcularında yaygın bir yakınmadır.Kullandığınız bazı ilaçlar da (antidepresanlar,doğum kontrol hapları.ağrı kesiciler)yakınmalarınızı artırabilir.Bu konuyla ilgili doktorunuzdan reçete almanız faydalı olabilir.

Dikkat Edilecek Diğer Husular

Haşere ilacı, güneş kremi, ağrı kesici, gemi tutmasına karşı ilaçlar, el temizleme jeli ya da mendili gibi zaruri ihtiyaçları yanınıza almayı unutmamalısınız.

Seyahat sağlığı hakkında ayrıntılı bilgiler için tıklayın.